• H κτητική αντωνυμία του γ’  προσώπου (suus, sua, suum) για έναν  ή για πολλούς κτήτορες,  που προσδιορίζει τον όρο στον οποίο αναφέρεται ομοιόπτωτα, λειτουργώντας ως ονοματικός ομοιόπτωτος επιθετικός προσδιορισμός  και η προσωπική αντωνυμία του γ’  προσώπου (sui, sibi, se, a se) χρησιμοποιούνται μόνο για (άμεση ή έμμεση) αυτοπάθεια , λειτουργούν, δηλαδή, ως αυτοπαθείς αντωνυμίες. 
  • Οι προσωπικές και κτητικές αντωνυμίες του α΄ και β΄ προσώπου χρησιμοποιούνται και για την αυτοπάθεια όταν το πρόσωπο ή πράγμα που δηλώνεται μ’ αυτές είναι το ίδιο με το πρόσωπο του υποκειμένου της ίδιας πρότασης. Π.χ:
    1. Laudo me > Επαινώ τον εαυτό μου.
    2. Laudatis vos> Επαινείτε τον εαυτό σας.
    3. Amas te > Αγαπάς τον εαυτό σου.
    4. Αυτοπάθεια έχουμε και στον λατινισμό του ειδικού απαρεμφάτου με τα me,te.
    5. Scio me errare> Ξέρω ότι σφάλλω.

ΑΜΕΣΗ ΑΥΤΟΠΑΘΕΙΑ ή ΕΥΘΕΙΑ ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΗ

  • Οι αντωνυμίες αναφέρονται απευθείας στο υποκείμενο του ρηματικού τύπου της πρότασης από τον οποίο εξαρτώνται:
    • Porcia cultello se vulneravit > Η Πορκία με μαχαιράκι τραυμάτισε τον εαυτό της .
    • Tum Arria se dolori dabat > Τότε η Αρρία παραδινόταν στη θλίψη.
  • ΠΡΟΣΟΧΗ: Το ίδιο ισχύει και όταν αναφέρονται στο λογικό και όχι στο τυπικό υποκείμενο του ρηματικού τύπου από το οποίο εξαρτώνται:
    • Deinde cum lacrimae suae, diu cohibitae, vincerent prorumperentque, egrediebatur.> έπειτα όταν τα δάκρυά της, που για καιρό συγκρατούσε, νικούσαν και ξεσπούσαν, έβγαινε έξω. (23). (Λογικό υποκείμενο είναι η Αρρία και όχι τα δάκρυα)
    • Sertorius admissis amicis in cubiculum suum, dixit eis visum in somno sibi esse cervam ad se reverti > Ο Σερτώριος, αφού δέχτηκε τους φίλους του στην κρεβατοκάμαρά του, είπε σε αυτούς ότι του φάνηκε στον ύπνο πως επέστρεψε σε αυτόν το ελάφι, (48).

ΕΜΜΕΣΗ ΑΥΤΟΠΑΘΕΙΑ ή ΠΛΑΓΙΑ ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΗ

  • Δεν αναφέρονται στο υποκείμενο του ρηματικού τύπου της πρότασης από το οποίο εξαρτώνται αλλά:
    • ενώ συντάσσονται με απαρέμφατο δεν αναφέρονται στο υποκείμενο του απαρεμφάτου, αλλά στο υποκείμενο του ρήματος:
      • Sertorius omnibus persuasit cervam conloqui secum > Ο Σερτώριος τους έπεισε όλους ότι το ελάφι συνομιλούσε μαζί του. (48).
    • ενώ βρίσκονται σε δευτερεύουσα πρόταση δεν αναφέρονται στο υποκείμενο της δευτερεύουσας πρότασης, αλλά στο υποκείμενο του ρήματος της πρότασης εξάρτησης:
      • Tandem puella rogavit materteram, ut sibi paulisper loco cederet. > Στο τέλος η κοπέλα ζήτησε από τη θεία της να της παραχωρήσει για λίγο τη θέση της (38).

ΚΤΗΣΗ ΧΩΡΙΣ ΑΥΤΟΠΑΘΕΙΑ

  • Για να δηλωθεί κτήση χωρίς αυτοπάθεια στο γ΄ πρόσωπο χρησιμοποιούμε τις πλάγιες πτώσεις της δεικτικής αντωνυμίας is, ea, id.
    • για έναν κτήτορα + eius (ανεξάρτητα από το γένος)
      • Vergilius laudat ingenium suum > Ο Βιργίλιος επαινεί το δικό του πνεύμα (όχι κάποιου άλλου).
      • Vergilius laudat ingenium eius > Ο Βιργίλιος επαινεί το πνεύμα κάποιου άλλου ή κάποιας άλλης.
    • για πολλούς κτήτορες + eorum,earum,eorum (ανάλογα με το γένος του κτήτορα και όχι του κτήματος)
      • Romani admirantur virtutem suam ( Οι Ρωμαίοι θαυμάζουν τη δική τους ανδρεία και όχι κάποιων άλλων).
      • Romani admirantur virtutem eorum (Οι Ρωμαίοι θαυμάζουν την ανδρεία κάποιων άλλων ανδρών).
      • Romani admirantur virtutem earum (Οι Ρωμαίοι θαυμάζουν την ανδρεία κάποιων γυναικών).
      • Silius Italicus gloriae Vergilii studebat et ingeniumque eius fovebat (Ο Σίλιος ο Ιταλικός επεδίωκε τη δόξα του Βιργιλίου και περιέβαλε με αγάπη το πνεύμα του (του Βιργιλίου και όχι το δικό του).
      • Fuerat Paetus in partibus eius (Ο Παίτος είχε πάει με το μέρος του (του Σκριβωνιανού και όχι του εαυτού του) 23.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΥΤΟΠΑΘΕΙΑΣ

  • Να αναγνωρίσετε το είδος της αυτοπάθειας στα ακόλουθα παραδείγματα:

1.Tum (Arria) se dolori dabat. (23) 

2.Tum Pacuvius dixit […] sed videri tamen ea sibi duriora et acerbiora. (27) 

3.Hic vero, iudices, et fuit in Asiā et viro fortissimo, patri suo, mango adiumento in periculis […] fuit. (30) 

4.Tum adulescens, viribus suis confisus […] in certamen ruit. (31) 

5.[…] me pro salute vestrā in tot ac tantas dimicationes obicere potui. (32)

6.Tum Scipio, cum se ipsum captum venisse eos existimasset […]. (34) 

7.Ille se […] eis spectandum praebuit. (36) 

8.Tandem puella […] rogavit materteram, ut sibi paulisper loco cederet. (38) 

9.(Curius, Fabricius, Horatii) non Sicanorum aut Pelasgorum […] sed aetatis suae verbis utebantur. (41) 

10.[…] sic vir bonus consulit utilitati omnium plus quam unius alicuius aut suae. (46) 

11.Nec magis vituperandus est proditor patriae […] propter suam utilitatem et salutem. (46) 

12.Sertorius omnibus persuasit cervam […] conloqui secum. (48) 

13.Postridie eius diei Sertorius, admissis amicis in cubiculum suum, dixit eis visum in somno sibi esse cervam […] ad se reverti. (48) 

14.Porcia, Bruti uxor, cum viri sui consilium […] cognovisset […]. (49) 

15.Porcia, Bruti uxor, […] eoque velut forte elapso se vulneravit. (49) 

16. Experiri enim volui, quam aequo animo me ferro essem interemptura. (49)